ΑΚΡΩΝΥΜΙΟ:EPICELL
Τίτλος Ερευνητικού Έργου: «Παραγωγή καινοτόμων ανοσοθεραπειών μέσω φαρμακολογικής επιγενετικής τροποποίησης»
Επιστημονικός/ή Υπεύθυνος/η:
Αλέξανδρος Σπυριδωνίδης, Καθηγητής Αιματολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Διευθυντής Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών
Συνεργαζόμενος Φορέας:
Κέντρο Γονιδιακής και Κυτταρικής θεραπείας, Therapy Center, Dpt. of Hematology, Hematopoietic Cell Transplantation Unit, George Papanicolaou Hospital, Thessaloniki, Greece (Δρ. Γιαννάκη) VUmc Cancer Center Amsterdam, Dpt. of Hematology, Amsterdam, Netherlands (Dr. Themeli)
Περίληψη:
Το παρόν έργο στοχεύει στην παρακολούθηση της δημοσιευμένης εργασίας (Cytotherapy 2017; 19: 521–530) σχετικά με την «Απλή in vitro παραγωγή ρυθμιστικών Τ κυττάρων που εκφράζουν το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας HLA-G (human leukocyte antigen-G) μέσω φαρμακολογικής υπομεθυλίωσης για επίκτητη κυτταρική ανοσοθεραπεία κατά της νόσου μοσχεύματος-έναντι-ξενιστή». Εν συντομία, σε αυτή τη μελέτη έγινε μια προσπάθεια ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής ανοσοθεραπείας κατά της νόσου Graft-έναντι-ξενιστή (GvHD), μια συχνή και απειλητική για τη ζωή επιπλοκή της αλλογενής μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων (άλλο-ΜΑΚ) και για τις οποίες οι τρέχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις απέχουν της αποτελεσματικότητας.
Η προσέγγισή αυτή φιλοδοξούσε να μιμηθεί τον μηχανισμό της επιτυχούς φυσιολογικής ανοσοανεκτικότητας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπου το μόριο HLA-G, ένα γνωστό ανοσορρυθμιστικό μόριο, εκφραζόμενο στον πλακούντα, προστατεύει το «ημι-αλλογενές» έμβρυο από την επίθεση της μητρικής ανοσίας. Δεδομένου ότι το γονίδιο HLA-G καταστέλλεται επιγενετικά μετά την προγεννητική ζωή και η κατάσταση μεθυλίωσης του υποκινητή HLA-G ρυθμίζει τη μεταγραφική του δραστηριότητα, αποδείχθηκε σε in vitro πειράματα μικρής κλίμακας ότι η έκθεση ανθρώπινων περιφερειακών Τ-κυττάρων σε απομεθυλιωτικούς παράγοντες (ΑΠ) προκαλεί de novo και σταθερή έκφραση του HLA-G και τα μετατρέπει σε ρυθμιστικά κύτταρα (Treg) με in vitro ανοσοκατασταλτικές λειτουργίες. Αν και η κατασταλτική δραστικότητα των Treg που έχουν υποστεί αγωγή με ΑΠ βρίσκεται αποκλειστικά εντός του HLA-Gpos υποπληθυσμού, η κατασταλτική τους λειτουργία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι αποκλειστικά, από το μόριο HLA-G και πιθανώς πρόσθετα ανοσοκατασταλτικά μόρια ρυθμίζονται εκ νέου μέσω απομεθυλιωτικών παραγόντων και συμβάλλουν στην τη ρυθμιστική λειτουργία των HLA-Gpos Tregs. Δεδομένου ότι το HLA-G δεν εκφράζεται σε ποντίκια, απαιτούνται μελέτες με τη χρήση εξανθρωπισμένων μοντέλων ποντικού για να καταδειχθεί η in vivo ανοσοκατασταλτική ικανότητα αυτών των ανθρώπινων HLA-Gpos Tregs. Ως εκ τούτου το ερευνητικό αυτό έργο προτείνει την ex vivo παραγωγή Τ-κυττάρων που εκφράζουν HLA-G μέσω φαρμακολογικής απομεθυλίωσης ως μια απλή, αποτελεμσατική και συμβατή με τους κανόνες Ορθής Παρασκευαστικής Πρακτικής για την παραγωγή ενός σταθερού Treg ποπληθυσμού με καθορισμένο φαινότύπο (HLA-Gpos), ο οποίος μπορεί εύκολα να απομονωθεί για επίκτητη ανοσοθεραπεία (iG-Tregs).